Lek. Małgorzata
Czapor-Sowa
neurolog

Lek. Małgorzata Szela-Szumielewicz
Internista

Lek. Leopold Rehan
Internista

Lek. Paweł Stępniewski
Internista

Lek. Dorota Zielińska
Nefrolog / Internista

Każdy z nas miewał i miewa bóle głowy. Przyczyn bólów głowy jest wiele, choc początkowo niemal wszyscy tłumacza sobie je zmiana pogody, spadkiem ciśnienia atmosferycznego. Wówczas mówimy o sobie “jestem meteropatą”. Meteropatii towarzyszą własnie bóle głowy, bóle stawów i odczuwanie silnego zmęczenia jako efekt zmiany pogody. Dopiero nawracające bóle głowy są powodem szukania przez nas ich źródła. W diagnostyce bólów głowy szukamy pomocy u wielu specjalistów: neurologa, internisty ( hipertensjologa) , okulisty , laryngologa. Do którego z wymienionych lekarzy powinniśmy zwrócić się o poradę zależne jest miedzy innymi czy bólom głowy towarzysza inne objawy np. wymioty, zaburzenia widzenia czy nawracające infekcje kataralne. Powinniśmy również  pamiętać, ze podczas choroby infekcyjnej przebiegającej z wysoka gorączka oprócz uczucia ogólnego rozbicia może również  właśnie  bolec nas głowa.

Bóle głowy mogą mieć charakter nawracający, bądź wystąpić nagle np. po urazie.

Bóle głowy zostały podzielone przez Międzynarodowe Towarzystwo Bólu Głowy na bóle głowy pierwotne , czyli samoistne oraz wtórne.

Bóle pierwotne, czyli samoistne to migrena, ból typu napięciowego i klasterowy. Ten typ bólów głowy rozpoczyna się już w młodym wieku i towarzyszy nawet pacjentowi do starości.

Szczególnym przypadkiem jest jednostronny ból głowy z towarzyszącym łzawieniem i przekrwieniem spojówek –wówczas to należy rozważyć rozpoznanie zespołu SUNCT (ang short-lasting unilateral neuralgiform pain with conjunctivital injection and tearing), czyli rzadkiej neuralgii.

Pierwotnym bólom głowy nie towarzysza  zmiany strukturalne mózgu.

Ból wtórny, czyli objawowy to niemal zawsze jest konsekwencja np.nadciśnienia tętniczego czy urazu, zmian hormonalnych czy t oksycznych, a wiec innej choroby.

Również, bóle głowy mogą być wywołane czynnikami egzogennymi, a wiec spowodowane spożyciem jakieś substancji  czy tez ekspozycji na ta substancje. Ten typ bólu głowy ustępuje bądź ulega zmniejszeniu po usunięciu przyczyny, czyli zaprzestanie  spożywania tej substancji.

U 15% ogólnej populacji występują wg Diener’a bóle głowy związane z nadmiernym pozywaniem leków. Do leków tych należą przede wszystkim : nieopioidowe leki przeciwbólowe (niesteroidowe leki przeciwzapalne, paracetamol ) czy opioidy oraz ergotamina, tryptofan. Ból głowy ma wówczas rozlany pulsacyjny charakter. Ten typ ból głowy, zgodnie z  definicja, rozwija się po 3 miesiącach stosowania leku i aby postawić takie rozpoznanie , musza zostać spełnione odpowiednie kryteria diagnostyczne (np. ból występuje  ≥15 dni w miesiącu).

Szczególnym rodzajem jest ból głowy, występujący głównie u kobiet, czyli migrena. Ten typ dolegliwości zgłasza około 15-18 % kobiet i jest on raczej jednostronny, pulsacyjny  o umiarkowanym bądź znacznym natężeniu oraz może nasilać się podczas aktywności fizycznej. Niestety, ból ten mogą nasilać różne bodźce np. ostre światło, zapachy czy hałas. Z reguły migrena trwa do 6 godzin. Gdy przedłuża się do kilku dni to wówczas mamy do czynienia ze stanem migrenowym.

Migrenie może , ale niekoniecznie musi, towarzyszyć aura, czyli  objawy wyprzedzające migrenę np. zaburzenia widzenia, zaburzenia mowy, drętwienia czy mrowienia twarzy. Wyróżnia się cztery fazy migrenowego bólu głowy :

I faza-  tzw. faza ostrzegawcza, zwana również  faza zwiastunów. Wówczas to chory może odczuwać np. zmęczenie, zmiany nastroju

II faza – tzw. faza aury, trwająca  od 5 do 60 minut. Wówczas dochodzi do np. zaburzenia widzenia, zawrotów głowy, nudności, bądź wymiotów i  zaburzeń mowy.

III faza- tzw. faza, podczas, której dominuje  ból głowy, trwający  od 4 do nawet 72 godzin. Ból ten jest jednostronny i pulsujący, nie ustępujący po zastosowaniu  środków przeciwbólowych.

IV – tzw.  faza ponapadowa, w której ból głowy ustępuje stopniowo lub nagle np.  po wymiotach.