Spirometria. Dlaczego warto ją wykonać po COVID-19?
Spirometria to badanie nieinwazyjne, które służy do pomiaru pojemności i objętości płuc. Sprawdza przepływ powietrza w płucach i oskrzelach w różnych fazach cyklu oddechowego. Pozwala na zidentyfikowanie schorzeń układu oddechowego tj. astma, zwłóknienie płuc, mukowiscydoza i POChP.
Spirometr to urządzenie zbudowane z ustnika z wymiennymi końcówkami oraz przewodów połączonych z modułem pomiarowym. Wszystko zintegrowane jest z komputerem, który, analizując pomiary, tworzy spirogram prezentujący parametry oddechowe w formie tabel i odpowiednich krzywych.
Jak przebiega badanie? Jak się przygotować?
Samo badanie spirometrem jest bardzo krótkie, ale należy bezwzględnie przestrzegać wcześniejszych zaleceń. Od przygotowań oraz późniejszego zaangażowania w badanie zależy miarodajny wynik.
Pierwszym punktem badania jest wywiad lekarza z pacjentem, podczas którego badany podaje swój wiek, wzrost, płeć i wagę.
- Należy założyć ubranie wygodne, niekrępujące ruchów tułowia (klatki piersiowej i brzucha);
- Nie należy palić papierosów ani pić alkoholu (przynajmniej przez 4 godziny, a najlepiej przez dobę);
- Przez 2 godziny przed spirometrią należy powstrzymać się od spożywania obfitych posiłków;
- Bezpośrednio przed badaniem (ok. pół godziny) nie należy wykonywać intensywnego wysiłku fizycznego;
- Podczas ustalania daty badania rejestratorka powinna poinformować pacjenta o obowiązku odstawienia przed badaniem leków rozkurczających oskrzela.
Spirometrię wykonuje się w pozycji siedzącej – bez krzyżowania bądź zakładania nogi na nogę. Następnie szczelnie obejmuje się ustnik wargami i zębami. Nos pacjenta zabezpiecza się specjalnym klipsem, który zamyka przepływ powietrza przez nozdrza – to pozwoli na monitorowanie całego powietrza z układu oddechowego do układu pomiarowego.
Ważne jest, aby w trakcie wykonywanie manewrów oddechowych chory nie odchylał i nie przyginał głowy.
Próbę zazwyczaj powtarza się 3-krotnie. Uzyskane wyniki powinny być podobne – jest to jeden z wyznaczników prawidłowo wykonanej spirometrii.
Wyróżniamy dwa rodzaje badań spirometrycznych:
- testy statyczne – polegają na badaniu pojemności płuc i jej części składowych,
Pacjent oddycha spokojnie i robi kilka spokojnych wdechów i wydechów. Następnie możliwie najgłębszy wydech, a po ustaniu wypływu powietrza – dość szybki możliwie najgłębszy wdech i krótkie zatrzymanie oddechu. Na końcu zaleca się powrót do spokojnego oddychania.
- testy dynamiczne – badają szybkość przepływu powietrza przez drogi oddechowe podczas natężonego wydechu.
Na początku pacjent oddycha spokojnie. Następnie wykonuje maksymalnie głęboki wdech. Po wdechu – gwałtowny wydech przy maksymalnym wysiłku. Wydech powinien być jak najdłuższy i trwać przynajmniej 6 sekund. Na końcu zaleca się powrót do spokojnego oddychania.
Jakie objawy powinny skłonić nas do wykonania spirometrii?
- Kaszel;
- Duszności;
- Ból w klatce piersiowej.
Badanie spirometrem jest szczególnie wskazane, jeśli występują podejrzenia:
- Astmy;
- Przewlekłej choroby płuc;
- Chorób śródmiąższowych.
W pierwszej kolejności powinny poddać się badaniu palacze tytoniu oraz osoby powyżej 40-stego roku życia, które regularnie są narażone na zanieczyszczenie powietrza. Według zaleceń po 40. roku życia warto wykonywać spirometrię co 2 lata, a jeżeli palimy, mamy świszczący oddech lub kaszel warto badać się częściej.
Spirometria pozwala również na monitorowanie przebiegu choroby u astmatyków.
Ważnym wskazaniem do spirometrii jest kwalifikacja do leczenia operacyjnego zarówno w przypadku zabiegów resekcyjnych płuca, jak i innych zabiegów operacyjnych pozapłucnych. W przypadku kwalifikacji do leczenia operacyjnego u chorych na raka płuca wykonuje się spirometrię i pomiar zdolności dyfuzyjnej płuc dla tlenku węgla (DLCO) jako badania wstępne. Chemio- i radioterapia także wymaga takiej oceny przed jej podjęciem. W zabiegach poza klatką piersiową ocena czynności płuc stanowi element kwalifikacji do właściwego sposobu znieczulenia.
Spirometria jest bezpiecznym i bezbolesnym badaniem, jednak niektóre osoby nie powinny go wykonywać. Przeciwwskazania to m.in.:
- Stały, niekontrolowany kaszel;
- Zaawansowana ciąża lub ciąża z powikłaniami;
- Stwierdzony tętniak;
- Świeża operacja okulistyczna;
- Krwioplucie o nieznanej etiologii;
- Odmę opłucnowa;
- Świeży zawał mięśnia sercowego;
- Świeży udar ośrodkowego układu nerwowego;
- Stan po operacji jamy brzusznej lub klatki piersiowej (ból);
- Zawroty głowy (też nudności, wymioty).
Niewielka liczba przeciwwskazań stanowi argument za tym, aby spirometrię wykonywać powszechnie i nie traktować jej jako badania specjalistycznego, a jako badanie przesiewowe zlecane przez lekarza rodzinnego. Według stanowiska ATS/ERS z 2005 roku jedynie przebyty zawał serca w okresie miesiąca poprzedzającego badanie jest przeciwwskazaniem do wykonania spirometrii.
ZAPRASZAMY do Centrum Medycznego „Przyjaźni” we Wrocławiu 20 maja 2021 r. na konsultacje internistyczne z badaniem spirometrii w promocyjnych cenach.
Zapraszamy do rejestracji telefonicznej lub mailowej.
tel: 71 300 12 72 oraz 71 300 12 73.
mail: kontakt@przyjazni.com.pl
Wszelkie informacje przedstawione w witrynie są publikowane i dystrybuowane wyłącznie w celach informacyjnych i nie mogą być traktowane ani zastąpić konsultacji lekarskiej i badania lekarskiego. Niedopuszczalne jest korzystanie z tych informacji, jako źródła wiedzy dla samodzielnej terapii i diagnozowania chorób.
Centrum Medyczne PRZYJAŹNI nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności za pogorszenie stanu zdrowia spowodowane odstąpieniem od konsultacji lekarskich i stosowaniem praktyk leczniczych wdrażanych na własną rękę.
